Organisatiepsycholoog Kilian Wawoe deed twaalf jaar onderzoek naar beoordelen en belonen op de werkvloer. Hij interviewde honderden werknemers, HR-medewerkers en managers en schreef er het boek ‘Het Nieuwe Belonen’ (ISBN 978907683924) over.
Kylian Wawoe verbaasde zich erover waarom er nog beoordelingsgesprekken werden gevoerd: 93% van de medewerkers en managers was immers gefrustreerd en ontevreden over de gesprekken. Toen hij met vakbonden en directies ging praten kwam de werkelijke reden boven tafel: werkgevers en werknemers vertrouwen elkaar niet. Het gaat dan vooral om de beloning: werknemers zijn bang dat ze niet eerlijk beloond worden en werkgevers zijn bang dat ze teveel geld betalen voor niet goed functionerende werknemers. Meestal gaat het beoordelingsgesprek niet over de vraag of de match tussen werknemer en werkgever nog klopt, maar gaat het erom of de targets worden gehaald. En dat geeft weer perverse prikkels. Denk bijvoorbeeld aan medewerkers die wel producten blijven verkopen, ook al gaat de markt naar beneden.
Persoonlijkheidskenmerken
Interessant van het onderzoek is dat duidelijk werd dat de beoordelingen vaak niet veel te maken hadden met de reële situatie op de werkvloer. Kylian Wawoe onderzocht welke persoonlijkheidskenmerken maken dat medewerkers beloond worden in beoordelings-gesprekken. Soms kregen medewerkers een goede beoordeling en soms kregen ze een bonus. In dit onderzoek deden er 1.800 bankmedewerkers mee van verschillende banken in de VS, Brazilië, India, Nederland en Roemenië.
De belangrijkste conclusie uit dit onderzoek is dat ondernemende mensen hogere bonussen krijgen. De verklaring hiervoor is dat mensen met een proactieve persoonlijkheid zich zo gedragen dat ze hun targets halen. Dat wil nog niet zeggen dat ze hun werk beter doen. Managers geven hun proactieve medewerkers wél hogere bonussen, maar diezelfde manager waardeert die productieve medewerker niet speciaal hoog.
Mannen krijgen over het algemeen betere beoordelingen dan vrouwen. Ze zijn vaak verbaal agressiever. De manager heeft geen zin in conflicten dus geeft hij hen een hogere beoordeling.
De HR-cyclus is weggegooid geld, vindt Wawoe
In heel Nederland zijn we 70 miljoen uur en 1 miljard euro kwijt aan beoordelingsgesprekken. Terwijl beoordelingsgesprekken een aantoonbaar laag effect hebben op toekomstige prestaties en zelfs weinig te maken met prestaties uit het verleden.
Waar doen ze het wel goed?
Wawoe heeft piloten, chirurgen en commandotroepen onderzocht. Daar doen ze niet aan beoordelingsgesprekken. Je voldoet, of je voldoet niet, net als je rijbewijs. Verder geven ze elkaar ongeacht rangen of standen voortdurend feedback.
