Adam Kahane, oprichter van het internationaal adviesbureau Generon, onderzoekt in zijn boek ‘Power en Love’ hoe je de kracht van ‘Power and Love’ (macht en liefde) in kunt zetten in lastige situaties, waarin sterke verschillen van mening of conflicten zijn. In dit blog leg ik uit wat ik onder Power en Love versta, wat schadelijke macht en schadelijke liefde is en hoe je met de positieve krachten Power en Love kunt werken in je team. Beide krachten heb je nodig, zeker als het moeilijk wordt, zodat je effectiever wordt en resultaten bereikt.
Inhoudsopgave
Herkenbaar?
Als er verandering nodig is wil je graag ieders mening horen, en iedereen betrekken bij belangrijke besluiten. Je wilt het team meenemen in dit veranderproces en je beseft dat verbinding belangrijk is. Je weet dat top-down niet werkt, je hebt ervaren of gezien dat deze benadering meestal weerstand oproept. Maar je wilt ook niet eindeloos polderen of ‘goede gesprekken’ voeren waar iedereen blij van wordt en waarbij mensen zich verbonden voelen, maar wat niets oplevert en niet tot verandering leidt.
Wat is macht?
Veel mensen die aan macht denken hebben daar een negatief gevoel bij: macht uitoefenen, autoritair of dictatoriaal zijn, je wil opleggen etc. In zijn boek omschrijft Kahane Power als een positieve kracht: ’De universele beweegkracht om ‘je werk gedaan te krijgen’. Macht geeft uiting aan onze doelgerichtheid, volledigheid en invloed. Hoewel macht de motor achter zelfverwerkelijking is, overstijgt het effect van macht het ‘ik’. Macht is hoe we verschil maken in de wereld, het is het middel waardoor nieuwe sociale werkelijkheden tot stand komen. Zonder macht groeit er niets nieuws.’ Denk hierbij aan een geslaagd project dat je hebt geleid: je hebt bijvoorbeeld een slimmere manier van werken ingevoerd waardoor iedereen nu meer tijd bespaart en meer lol heeft in het werk.
Wat is liefde?
Bij liefde denken we vaak aan romantische liefde of liefde voor je gezin. In de werkcontext vinden we het vaak soft klinken. Kahane zijn definitie van Love is: ‘Liefde als de motiverende kracht om dat wat gescheiden is te verenigen, uit zich in de aandacht voor relaties en binding’. En hij haalt Paul Tillich uit de theologie aan: ‘Liefde is de ander erkennende, respecterende en helpende drijfveer die de eenheid nastreeft van wat gescheiden is.’ Denk aan een moment in je team dat je echt het gevoel had als eenheid op te treden, bijvoorbeeld in een crisissituatie waarin iedereen adequaat handelde en het team een topprestatie leverde. Of wanneer je in een goed gesprek een onderling conflict hebt beslecht met elkaar, iedereen trots is op elkaar en zich sterker verbonden voelt dan voorheen. Vaak gaan dit soort momenten gepaard met de mooie eigenschappen zien van elkaar en elkaar complimenten geven. Je voelt je als team verbonden en dat maakt je sterk.
Schadelijke macht
Kahane spreekt over macht- tot en macht -over. Macht- tot, is een positieve kracht, zo stelt hij, het is het uitoefenen van positieve invloed. Maar in de strijd met een ander kan jouw macht- tot, macht- over die ander worden. De drang tot zelfverwerkelijking gaat dan zo ver dat je je eigen zelfverwerkelijking stelt boven die van de ander. Je kunt daarbij zelfs de zelfverwerkelijking van de ander hinderen, of, erger nog onrechtvaardigheid, ongelijkheid en onderdrukking creëren, al dan niet bewust.
We kennen allemaal wel voorbeelden van toen we kind waren. Een voorbeeld uit mijn eigen kindertijd: als er vroeger bij ons thuis bezoek kwam vroeg mijn moeder altijd of ik een stukje op de piano wilde spelen, terwijl ik op zo’n moment graag naar buiten wilde. Maar ik ging dan braaf piano spelen. Waardoor mijn exploratiedrang om buiten op avontuur te gaan op dat moment gehinderd werd. Mijn moeder wilde graag laten zien aan de buitenwereld dat ze een goede moeder was. Dat ze mij mijn muzikale talent liet ontwikkelen. En ze was natuurlijk trots dat ik zo mooi kon spelen.
In teams zie je deze macht-over situatie ontstaan, als de leidinggevende zijn doel wil bereiken, de medewerkers iets anders willen, en de verandering wordt doorgedrukt, of ‘uitgerold’ zoals het ook wel wordt genoemd. Of in zelfsturende teams wanneer steeds dezelfde dominante medewerker bij besluiten haar zin doordrijft.
Schadelijke liefde
Zo is er ook schadelijke liefde. Er zijn verschillende vormen denkbaar van schadelijke liefde. Waar het op neerkomt is dat we de verschillen, de botsende krachten tussen groepen of mensen te weinig onder ogen zien. Bijvoorbeeld:
- Je gaat niet met deze conflicterende krachten aan de slag. Je komt te snel tot consensus. Dan lijkt de situatie harmonieus, maar de strijd onderhuids blijft, of wordt zelfs heviger. Dat gebeurt vaak als we te snel besluiten nemen zonder alle verschillende standpunten echt goed te horen en te bevragen.
- We spreken wel alles uit maar verbinden daar geen acties aan.
- ‘hot issues’ mogen niet benoemd worden. Het mag bijvoorbeeld niet gaan over de cultuurverschillen binnen het team. Dit zijn vaak teams die heel lief met elkaar omgaan en waar nooit conflicten openlijk worden uitgevochten.
- Soms is er een schijn-liefdevolle omgeving, waar niet benoemd mag worden wie het voor het zeggen heeft en wie niet, en we alsmaar roepen dat iedereen gelijk is terwijl dit niet zo is. Dit leidt dan tot een situatie van verborgen macht. Dat is lastiger om mee om te gaan dan openlijke macht.
In alle gevallen creëren we geen nieuwe realiteit. Sterker nog: we bevestigen en versterken hiermee de realiteit waar we al in zitten. Liefde zonder macht kan geen nieuwe sociale werkelijkheid creëren, zo betoogt Kahane.
Hoe zorg je dat je macht en liefde voedend inzet?
Volgens Kahane kun je nooit beide tegelijk doen. In zijn boek haalt hij Charles Hampden Turner aan die een mooie metafoor gebruikt: ‘Ik beschouw het leren om zowel macht als liefde in te zetten als leren lopen op twee benen. We kunnen niet op één been lopen, net zoals we onze lastigste sociale uitdagingen niet kunnen aangaan met alleen macht of alleen liefde. Maar op twee benen lopen betekent niet dat je ze allebei op hetzelfde moment beweegt, of dat je altijd stevig in balans bent. Integendeel, het houdt in dat je eerst het ene been verzet en dan het nadere en altijd uit balans bent, of beter gezegd: altijd in dynamisch evenwicht verkeert.’
Kahane stelt dat verandering creëren waarbij je van beide krachten gebruik maakt, betekent dat je eerst valt en daarna struikelt, misschien wel meerdere keren, voordat je dit dynamisch evenwicht van op twee benen lopen leert beheersen. Hij voegt hier nog aan toe:’ De sleutel tot op twee benen lopen is zelfs dat als we ons richten op het ene, we het andere niet mogen vergeten’.
De kunst van het afwisselen van Power en Love
Het afwisselen van Power en Love betekent in de praktijk bijvoorbeeld:
- dat je met je team een gesprek hebt over wat er mis is met het nieuwe systeem,en je dit vervolgens ook daadwerkelijk vertaalt naar besluiten, beleid en actieplannen;
- dat je daarna zorgt voor een effectieve implementatie van deze besluiten en plannen;
- na de implementatie voer je na een tijdje een open, stevig en moedig gesprek met elkaar over hoe het nu gaat met de implementatie. Met respect voor iedere invalshoek en alle mogelijke verschillen, waarbij eenieder zich kan uitspreken;
- waarna je weer de nodige aanpassingen doet, enzovoort.
Dit klinkt heel logisch, maar ik kom in veel organisaties waar deze cyclische aanpak in de waan van de dag vergeten of maar half gedaan wordt. Power en Love kan op vele manieren vorm krijgen, dit is maar één voorbeeld.
De belangrijkste aandachtspunten bij macht en liefde
Macht zonder liefde is risicovol en heeft schadelijke gevolgen. Liefde zonder macht leidt tot apathie en bevestigt de status quo. Zowel schadelijke macht als schadelijke liefde zijn behalve schadelijk ook erg ineffectief. We kunnen allemaal de schadelijke vormen zien in de wereld, ons werk en in onszelf. Kiezen tussen liefde of macht is niet effectief. Liefde en macht combineren is als het lopen op twee benen. Dat kan niet tegelijk. Dat kan alleen in balans. En met vallen en opstaan.
We hebben allemaal een voorkeursstijl. De manier waarop we zijn opgevoed en hoe ons karakter zich heeft gevormd is daar bepalend in. Dat wil niet zeggen dat je de andere kant niet kunt ontwikkelen. Wat ligt in jouw voorkeursstijl als leidinggevende: macht of liefde? Als je je rechterbeen meer ontwikkeld hebt dan je linker, zou je dan je linker been meer kunnen ontwikkelen zodat je wat vaker links en rechts kunt afwisselen? Zodat je manier van leidinggeven een samenspel wordt tussen macht en liefde? Op welke manier zou jij op twee benen lopen en Power en Love afwisselen in jouw team? Mocht je deze ontdekkingstocht samen willen lopen vraag dan individuele coaching aan.
