Veel jongeren hebben het zwaar: de dagelijkse routine en structuur valt weg, geen uitlaatkleppen door sport, eenzaamheid, achter lopen en slechte cijfers halen doordat ze het online onderwijs niet trekken. Wat helpt om jongeren de ruimte te geven voor een sociaal leven? Het zelf-herstellend vermogen aan te spreken? Zich weer senang te laten voelen, gemotiveerd, energiek en in balans?
Herstellen van de lockdown
Er wordt veel geschreven over zitten blijven, een extra jaar, inhalen van de achterstanden. Ik hoop dat er coulant omgegaan wordt met de leerachterstanden en dat er oplossingen voor worden gezocht. Maar ik hoor en lees eigenlijk heel weinig over wat te doen met het hele sociale emotionele aspect van de coronacrisis: er is veel stress bij ouders, leerkrachten en leerlingen over achterlopen op de lesstof, het niet halen van examens en het zitten blijven en dat is terecht. Maar de prestatiedruk bij diegenen waar die toch al hoog was loopt door deze stress nog verder op.
Ik denk dat er nu en straks juist geïnvesteerd moet worden in het verwerken van de crisis, en het inhalen van de sociale emotionele achterstand. Kinderen en jongeren zijn flexibel maar gun ze de tijd om zaken te verwerken en hun emoties een plek te geven. Daardoor zullen ze ook gemakkelijker de leerachterstand inhalen.
En laten we realistisch zijn: wat is nu half jaar of een jaar aan kennis achterlopen op een mensenleven? Veel belangrijker is dat jongeren weer sociaal emotioneel in balans komen: doe rituelen om trauma’s te verwerken, laat hen verhalen vertellen en schrijven, voer dialogen, laat ze veel sporten en spelen en doe allerhande sociale activiteiten. En laat hen zich kunstzinnig uiten: muziek, theater, dans, beeldende kunst, tekenen schilderen, graffiti, fotografie en nieuwe technologie. Je kunt in elk vak creatieve manieren bedenken om het sociale-emotionele aspect aandacht te geven.
Moet het onderwijs anders?
En misschien is corona een mooie wake-up call om überhaupt eens kritisch naar ons onderwijssysteem te kijken: Is het niet te prestatiegericht? Moeten we ons als enig land dat op 11-jarige leeftijd een cito-toets afneemt niet eens afvragen of we een oordeel moeten vellen over de schoolloopbaan van jongeren terwijl ze nog zo jong zijn.
Ligt het accent niet teveel op de verbale en cognitieve intelligentie? De Cattell–Horn–Carroll theorie legt uit dat we 9 soorten intelligentie hebben. Gekristalliseerde, vloeibare intelligentie en visuele en auditieve intelligentie bijvoorbeeld. Met andere woorden: moeten we niet meer gebruik maken van het potentieel van leerlingen om kritisch en creatief na te denken en hen meer mogelijkheden bieden om zich spiritueel en emotioneel te ontwikkelen? En andere leermethodes zoals coachend onderwijs verder brengen?
Alles op alles om een ‘lost generation’ te voorkomen.
Ik denk dat jongeren in ieder geval nu en de komende jaren de mogelijkheden moeten krijgen om de leerachterstanden in te halen. Zodat ze gemotiveerd blijven. Èn ze moeten geholpen worden mentaal en psychisch weer in balans te komen zodat we voorkomen dat zij straks een ‘lost generation’ worden.
