Beter vergaderen met Leonard Cohen

Gastblog van Louise Boelens

Louise Boelens is een ervaren (team)coach, mediator en dialoogbegeleider. Zij is onder andere sociaal psycholoog en Deep Democracy Practitioner.

Schrijven is vaak onderdeel van haar werk. Zo schreef ze voor Trouw de rubriek ‘Bureau Boelens voor uw problemen op de werkvloer’.

Louise Boelens werkt vanuit Bureau Boelens zelfstandig en in samenwerking met collega’s. 

 

Onlangs zag ik Words of Love, de film over Leonard Cohen en zijn muze Marianne Ihlen. Een film vol nostalgische beelden over de jaren ’60, het vrije leven op een Grieks eiland, vrije liefde, muziek, veel drugs. Een film die een inkijkje geeft in hoe deze relatie zich ontwikkelde. Helaas waren er in deze film maar weinig uitspraken van Leonard Cohen. Jammer,omdat deze man vaak wijze dingen zegt. Eén stukje interview met hem bleef hangen. Dat is het stukje dat gaat over echte liefde tussen twee mensen. Cohen zegt dit na zijn lange retraite in een Boeddhistisch klooster, waarbij nog aangetekend is dat hij vooral als womanizer te boek staat. Maar toch. Hij zegt: ‘Echte liefde vereist dat partners elkaar zien als even groot’. Hij doelt daarbij op hoe je elkaar tegemoet treedt. Dat je de ander ziet in diens eigenschappen, talenten, in alles wat van waarde is en dat je fundamenteel ervaart dat je even groot bent. De ander past in jou en jij past in de ander.

Het beeld dat Cohen hier schetst, zette me aan het denken. Doorgaans beleef ik mijn relatie wel als ‘we zijn even groot’, maar er zijn situaties waarin ik mezelf als groter of kleiner neerzet. Bijvoorbeeld bij een ruzie. Ik zie hem dan als groot en onverzettelijk en mijzelf als klein. En als je hem zou vragen zegt hij misschien het omgekeerde. Door het inzicht van Cohen zag ik hoe funest het is als we onszelf in contact met anderen groter of kleiner maken. Eigenlijk nemen we dan óf onszelf óf de ander niet serieus.

Gelijk speelveld

Cohen’s beeld kunnen we doortrekken naar gesprekken, beraadslagingen, de dialoog. Als je in een groep de gezamenlijke inzichten wilt vinden, als je samen een goed plan wilt maken, dan is gelijkwaardigheid van groot belang. Dit kan uiteraard pas wanneer eerst een ‘gelijk speelveld’ is gecreëerd, waarmee wordt bedoeld dat de deelnemers qua informatie zijn bijgepraat, dat we weten wat de doelen en belangen zijn en dat er helderheid is over ieders positie. In de beraadslaging die volgt is het essentieel er gelijkwaardigheid heerst. Om de beste opties op tafel te krijgen heb je álle inzichten en perspectieven nodig. Pas met alle stukjes op tafel kunnen we de hele puzzel leggen.

Als er gelijkwaardigheid wordt ervaren zullen de deelnemers na afloop zeggen: ‘Ik heb kunnen zeggen wat ik belangrijk vind, ik voel me gehoord, ik heb echt kunnen deelnemen aan het besluit. Ik heb invloed gehad. Ik ben het misschien niet eens met het uiteindelijke besluit maar ik heb er aan bijgedragen’.

Hiërarchie en gelijkwaardigheid

Op je werk is het meestal niet gemakkelijk om echt te zeggen wat je denkt. Als ik aan mensen vraag of ze dat doen, zie ik meestal rollende ogen, en soms zelfs het gebaar van ‘kop eraf’. Dat is natuurlijk super jammer, want TEGENSPRAAK is juist zo belangrijk om de inzichten die nodig zijn op tafel te krijgen. Voor veel organisaties ligt daar een taak.

En hierbij is het niet zo dat hiërarchie en gelijkwaardigheid per definitie tegenstrijdig zijn aan elkaar. Het vereist wel helderheid in rollen, waardering voor ieders inbreng en volstrekte transparantie. Wanneer op ieder moment duidelijk is vanuit welke rol er wordt gesproken, hoeft de gelijkwaardigheid niet in het geding te zijn. Een leidinggevende kan bijvoorbeeld aangeven dat zij iets inbrengt vanuit haar verantwoordelijkheid in de organisatie en vervolgens kan ze aangeven dat ze graag wil weten wat men ervan vindt. Als het team zich veilig en gerespecteerd voelt kan er een eerlijk gesprek volgen.

Proberen?

Om een eerlijk gesprek te bereiken helpt het om ervan uit te gaan dat ieders inbreng van gelijke waarde is. Gelijkwaardigheid en respect; hoe bereik je dat? Hoe bereik je dat een ander zich op ware grootte door jou gezien en gehoord voelt en vice versa?

Het beeld van Leonard Cohen kan hierbij helpend zijn. Gelijkwaardigheid is als je de ander ziet als even groot. Als je er in past en als de ander in jou past. Dus als ik erken dat de ander zoveel eigenschappen, vaardigheden en inzichten heeft die te samen even groot zijn als ik. Dat wordt mijn uitgangspunt en dat ga ik ontdekken. Ik ga zoveel nieuwsgierigheid opbrengen, bereidheid om te luisteren en ik ga echt op zoek naar de waarde van deze persoon. Waarbij mijn uitgangspunt is: ‘het is van waarde’. Ik probeer voorbij mijn eerste reacties van iets groter of kleiner maken, te gaan.

Dat is niet gemakkelijk. (Juist vanuit de erkenning dat dit niet makkelijk is, bieden dialoogbegeleiders diverse methodieken.) Maar het is de moeite waard. Het is de moeite waard om met dit voornemen in je teambesprekingen te zitten en mee te doen aan gezamenlijke team besluiten. Ik wens je wijsheid en vooral veel waardering voor je eigen pogingen en die van anderen.

En zie hier de trailer van de film:

Wil jij met jouw team(s) ook een slag maken naar meer gelijkwaardigheid om op die manier ook nog betere teambesluiten te nemen?