Ik kijk naar buiten door mijn raam. Het regent. Ik zie één druppel langzaam naar beneden glijden, alle andere druppels hangen stil. Een eenling tussen alle andere druppels. Een afwijkend patroon, een minderheid.
Afwijkende patronen en meningen komen in organisaties en groepen voor, ook al horen we ze niet altijd. De enkeling die tegenspraak biedt, die een bijzondere of ongewone mening laat horen. Wat gebeurt er met de ‘tegenstem’ die in de minderheid is in teams en organisaties? Vooropgesteld dat het ook mogelijk is dat mensen zich neerleggen bij het meerderheidsbesluit, loert het gevaar dat de ‘tegenstem’ zich niet meer roert of zich zelfs niet uitspreekt. Maar is daarmee de kous af? Maar al te vaak- en misschien heb je het zelf ook wel eens mee gemaakt- voelt de minderheid zich achteraf niet gehoord en raakt gefrustreerd en boos. Het is een mythe dat de minderheid zich simpelweg neerlegt bij de meerderheid. Alsof we het ineens eens zijn met de verbreding van de snelweg, die pal aan onze tuin grenst, of met het feit dat je vanaf volgende week plots een andere invulling van je taak krijgt op je werk. Openlijk of bedekt zie je dan sabotage ontstaan. Dit gedrag kan de doelen van een team of organisatie behoorlijk tegenwerken.
Er zijn natuurlijk nog meer manieren om tot besluiten te komen dan via democratische besluitvorming. Bijvoorbeeld op basis van consent. En op basis van unanimiteit. Ik wil jullie in dit artikel het verschil laten zien tussen diverse manieren van besluitvorming en aangeven waarom besluitvorming op basis van unanimiteit het meeste oplevert.
Democratie, consent en unanimiteit
Stel je voor: je gaat met twee gezinnen op vakantie. Democratisch besluit: je overlegt met alle vakantiegangers over de bestemming en jullie stemmen. Negen stemmen vóór een vakantie aan zee. Eén stemt tegen. Jullie gaan naar zee. Dit is een democratisch besluit. De meerderheid ‘wint’.
Consent:
jullie praten eerst een poosje over verschillende vakantiebestemmingen. Verschillende mogelijkheden komen langs zoals een vakantie aan zee, een vakantie in de bergen en een vakantie in de bossen. Argumenten vóór en tegen de diverse bestemmingen passeren de revue. Al pratende blijkt dat uiteindelijk negen mensen vóór een vakantie aan zee zijn en één persoon geen argumenten meer heeft om ertegen te zijn. Jullie besluiten naar zee te gaan. Wie geen argumenten meer heeft gaat mee met de meerderheid.
Deep Democracy: jullie praten een tijdje over de voors en tegens van de verschillende vakantiebestemmingen. Jullie stemmen: negen mensen stemmen vóór een vakantie aan zee. Eén persoon stemt tegen. Aan deze laatste wordt erkenning gegeven voor het feit dat zijn stem het niet gehaald heeft en vervolgens wordt gevraagd wat hij nodig heeft om mee te gaan met het meerderheidsbesluit. Hij zegt dat hij het prima vindt om mee te gaan naar zee als op de heenweg de route door de bergen genomen wordt en een stop gemaakt wordt voor een bergwandeling. Dit voorstel wordt toegevoegd aan het oorspronkelijke meerderheidsbesluit: jullie gaan naar zee en stoppen onderweg in de bergen voor een bergwandeling. Iedereen stemt vóór. Dit is stemmen vanuit het unanimiteitsbeginsel (iedereen is vóór). De minderheidsstem wordt toegevoegd aan het meerderheidsbesluit, net zo lang tot iedereen vóór is.
4 redenen om voor unaniem stemmen te kiezen
1. Alle creativiteit en potentieel wordt benut. In het voorbeeld over de vakantie heb je, doordat je die wandeling hebt gemaakt in de bergen, misschien ineens wel het wandelen ontdekt en boek je meteen bij thuiskomst een vakantie naar de Pyreneeën.
2. Tijdens het besluitvormingsproces wordt niet alleen een appèl op het cognitieve gedaan maar wordt ook de emotionele beleving meegenomen waardoor meer verbinding met het besluit kan plaatsvinden.
3. Je voorkomt sabotagegedrag.
4. De besluiten zijn duurzamer (iedereen heeft zich eraan verbonden en het besluit is beter van kwaliteit: de wijsheid van de minderheid is immers toegevoegd.)
Voor goed teamwork, communicatieplatforms, het betrekken van burgers bij besluitvorming, netwerkorganisaties en bedrijven is een goede kwaliteit in besluitvormingsprocessen noodzaak. Deep Democracy is erop gericht superluisteren te bevorderen en de ‘tegenstem’ te herkennen en te erkennen. Het resultaat is dat potentieel vrij komt voor creatieve co-creatie en oplossingsgericht werken.
Wil je ervaren hoe unanieme besluitvorming in zijn werk gaat? En wil je tools mee krijgen om meer veiligheid te creëren, te dialogeren en te stemmen? Volg dan eens een Workshop Deep Democracy Incompany.
Of misschien is deze masterclass iets voor jou!
Deze masterclass is de perfecte gelegenheid om de nieuwste inzichten en best practices in HR en leiderschap te leren. Je leert bijvoorbeeld hoe je meer draagvlak kunt creëren voor jouw ideeën en projecten in jouw organisatie.
