Toen mijn zoon vijf was kwam hij terug van school met het verhaal dat de kleuterjuf de klas een opdracht had gegeven een kleurplaat van een vaas in te kleuren. Mijn zoon was de enige die de kleurplaat op zijn kop had ingekleurd. Hij vond de omgedraaide vorm een mooie vaas. De juf had gezegd dat hij het fout had gedaan, had de kleurplaat omgedraaid en gezegd: ’Zo moet het’. Mijn zoon zei dat hij het andersom veel mooier vond, maar de juf luisterde niet. Teleurgesteld kwam hij thuis en vertelde dat hij geen zin meer had in school.
Ook in organisaties raken mensen vaak teleurgesteld en gefrustreerd als er keer op keer niet naar hen wordt geluisterd. Hoe vaak luister jíj naar je werknemers? Hoe vaak vraag jij naar wat ze mooi vinden, wat hen motiveert en inspireert? En wat ze lastig vinden of waar ze tegenaan lopen? Want wees eerlijk: je wilt toch straks niet terugkijken op een loopbaan in een organisatie waar mensen niet betrokken waren en hun heil elders gingen zoeken?
Verschuif je focus
Vaak kom ik in organisaties waar ik langere teamcoachingstrajecten begeleid, waar de managers pas wakker worden op het moment dat ze merken dat medewerkers weglopen. ‘Er is een groot verloop’, zeggen ze dan. En: ‘er moet iets gebeuren’. Vaak is er natuurlijk al veel langer van alles aan de hand en heb je dat als manager pas door als je er niet meer om heen kunt. Denk aan signalen zoals verzet, verloop of een hoog ziektepercentage. Dan realiseer je je dat je focus te lang heel ergens anders lag: dat je druk was met nieuw beleid, met strategie, een nieuw systeem, een veranderplan voor een nieuwe manier van werken of gewoon met brandjes blussen. Je hebt wel gevoeld dat er iets niet klopte, maar je kon er niet de vinger op leggen. En druk als je was, en niet wetend hoe je het aan moest pakken, heb je er geen aandacht aan geschonken.
Maar wees reëel: als goede professionals weglopen, moet je weer heel veel tijd, energie en geld investeren in het vinden van nieuwe mensen. Zoals Johan Veenman zo mooi zegt in het korte interview dat ik met hem had: ‘zonder mensen geen bedrijf, zonder manager wel een bedrijf’.
Wakker worden, managers!
Dus manager, mocht je nog niet wakker zijn: wordt wakker vóórdat jouw mensen deze signalen gaan uitzenden en vertraag: kijk wat er aan de hand is. Zorg dat jouw werknemers zich thuis voelen in jouw organisatie en zich verbonden voelen met hun werk. Je wilt toch graag dat mensen blij zijn met hun werk en trots zijn op het bedrijf waar ze werken?
Dus behalve een mooi kerstpakket, kun je je afvragen wat mensen nog meer nodig hebben om lekker te kunnen werken. Wie of wat wordt niet of te weinig gehoord? Welk onderwerp heeft (nu) aandacht nodig? Wat zeggen de minderheidsstemmen in je organisatie? Misschien moet het wel radicaal anders, of weet je zelf geen oplossingen voor de problemen. En dat kan best beangstigend zijn. Er is dan ook moed voor nodig, om daarbij stil te staan.
En omdat dit zo lastig is, ga eens met je collega-managers in gesprek. Ga samen luisteren, luisteren, luisteren naar je medewerkers… en stop met veronderstellen dat medewerkers vanzelfsprekend bereid zijn koste wat kost loyaal te zijn.
Tot slot nog enkele tips:
- Doe zelf regelmatig uitspraken in meetings, stukken en vergaderingen waarvan je voelt of beseft dat ze een kiem van tegenspraak in zich hebben. Zeg bijvoorbeeld: ’We zijn de nieuwe werkwijze aan het doorvoeren en ik vraag me tegelijk af of het niet ook goed zou zijn om bepaalde zaken te behouden…’. Op deze manier maak je het veilig voor mensen om zich uit te spreken.
- Maak een (te) lage betrokkenheid tot een voortdurend aandachtspunt voor het management. Dit kun je bijvoorbeeld doen door een organisatiemodel te ontwerpen waarin je tot doel hebt werknemersplezier en motivatie te vergroten.
- Zet het onderwerp werkplezier als vast onderdeel op de agenda van het management/directieoverleg en begin bij jezelf: het management is vaak de spiegel van de organisatie.
- Laat een cultuurscan maken om te onderzoeken wat er in je organisatie speelt. Een cultuurscan legt de dynamieken, drijfveren en mechanismen bloot die het huidige gedrag doen voortbestaan. Je krijgt zicht op de gewoonten, routines en gedragspatronen in je organisatie.
- Zet interne coaches in om ‘Let’s Tune!-gesprekken’ te voeren.
Let’s Tune
Meer weten over de mogelijkheden van Let’s Tune!-gesprekken in jouw organisatie? Laat het me weten en ik neem contact met je op.
